Một trong những điểm mới của Chương trình giáo dục phổ thông mới là ngoài 7 môn học bắt buộc, học sinh có thể tự chọn 5 môn học. Tuy nhiên, điều này khiến giáo viên và nhà trường lo ngại tình trạng có môn học được học sinh chọn quá nhiều hoặc quá ít.
Chương trình Giáo dục phổ thông (GDPT) mới sẽ được áp dụng cho giai đoạn THPT từ năm học 2022-2023. Học sinh sẽ chỉ học 12 môn thay vì 13 môn như hiện nay, gồm 7 môn bắt buộc và 5 môn tự chọn. 7 môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc gồm: Văn, Toán, Ngoại ngữ 1, Giáo dục thể chất, Giáo dục quốc phòng và an ninh, Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp, Nội dung giáo dục của địa phương. 5 môn học chọn từ 3 nhóm môn học (mỗi nhóm có ít nhất 1 môn). Đó là nhóm môn Khoa học xã hội (gồm Lịch sử, Địa lý, Giáo dục Kinh tế và Pháp luật); nhóm môn Khoa học tự nhiên ( gồm Vật lý, Hóa học, Sinh học); nhóm môn Công nghệ và Nghệ thuật (gồm Công nghệ, Tin học, Nghệ thuật).
Lo thất nghiệp
Hai năm nữa chương trình sẽ được áp dụng từ lớp 10, nhưng nhiều giáo viên dạy môn tự chọn như cô Trần Thị Thanh Thái (giáo viên dạy Sinh học một trường THPT ở Hà Nội) tỏ ra lo lắng về nguy cơ thất nghiệp. Cô Thái cho biết, trong chương trình học hiện hành, môn sinh học được bố trí 1 tiết / tuần, những giáo viên như cô được bố trí dạy 16 tiết/tuần ở các khối lớp. Cô cho rằng, giữa việc học sinh học và thi cử hiện nay đang tồn tại những bất cập và mâu thuẫn, vì thời gian học ngắn, không có thời gian thực hành mà thi, kiểm tra lại có nhiều câu hỏi nâng cao và thực hành.
Vì vậy, nếu không có chuẩn bị cho kỳ thi thì học sinh sẽ khó đạt điểm cao. Ngoài ra, môn Sinh học được xếp vào loại B (toán, hóa, sinh), B08 (toán, sinh, tiếng Anh) …, nhưng điểm đầu vào của các ngành này rất cao, có môn 9 điểm không đậu. Vì vậy, không tránh khỏi những đề thi tốt nghiệp khó, điểm thấp, khối ngành ít, điểm tuyển lại cao, học sinh ngại chọn là điều tất yếu.
“Chương trình hiện hành đã vậy, với chương trình mới, môn Sinh học nằm trong nhóm môn tự chọn lại càng có ít học sinh. Chúng tôi đang tâm tư, lo lắng. Chỉ mong, chương trình học và thi hợp lý hơn để có phổ điểm đẹp, thu hút học sinh lựa chọn nhiều hơn. Nếu không, số phận giáo viên đứng lớp các môn này chưa biết sẽ ra sao”, cô Thái nói.
Ông Nguyễn Văn Thuần, Hiệu phó Trường THPT Đồng Lộc (Hà Tĩnh) cho biết: trường khá “đau đầu” trong việc tính toán các phương án. “Khi để học sinh tự chọn (ví dụ 2 học sinh chọn nhạc) thì nhà trường không biết xoay sở ra sao, vì không có giáo viên dạy bộ môn. Hoặc, học sinh chọn không đồng bộ các môn khoa học tự nhiên, khoa học xã hội … dẫn đến dư giáo viên ở một số bộ môn thì sẽ phải giải quyết thế nào”, thầy Thuần nói.
Nếu những môn học sinh chọn ít thì giáo viên đứng lớp 18-20 năm nay bỗng dưng mất việc, không biết giải quyết thế nào cho hợp lý. Lẽ ra, ngành phải tính toán đến việc đào tạo lại giáo viên các bộ môn để dạy hỗ trợ như: giáo viên Lịch sử có thể dạy thêm Địa lý, giáo viên Địa lý dạy thêm Giáo dục công dân, giáo viên Vật lý dạy thêm Hóa học…
Ông Nguyễn Quốc Bình, nguyên hiệu trưởng Trường THCS-THPT Lê Quý Đôn (Hà Nội) chia sẻ, trong quá trình đổi mới chương trình đào tạo, trường cũng xuất hiện tình trạng có môn học học sinh tự chọn quá ít, không lập được lớp thì phải tổ chức dạy học thế nào. Nếu rất ít học sinh chọn môn Lịch sử thì nhà trường có cần phải liên kết với các trường khác trong khu vực để đủ lớp hay không, thầy Bình nêu câu hỏi. Theo thầy, việc liên kết cũng sẽ gặp khó khăn vì các trường có thời khóa biểu khác nhau.
Ðịnh hướng hay không định hướng chọn môn?
Ông Nguyễn Xuân Thành, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học – Bộ GD&ĐT cho biết, nhiều giáo viên lo lắng bị quá tải với môn học sinh chọn nhiều, hoặc có thể mất việc nếu học sinh chọn quá ít. Để tránh tình trạng này, Bộ GD&ĐT yêu cầu các trường thành lập tổ hợp 5 môn chọn từ 3 nhóm môn học trong chương trình (đảm bảo mỗi nhóm phải chọn ít nhất 1 môn) và xây dựng một số tổ hợp 3 cụm chuyên đề của 3 môn học trong chương trình phù hợp với khả năng tổ chức của nhà trường, nhất là đảm bảo định mức giờ dạy cho giáo viên. “Tất nhiên, có những tổ hợp sẽ có nhiều học sinh lựa chọn hơn, nhưng trường phải tổ chức thực hiện để không xảy ra tình trạng môn chọn quá nhiều hoặc quá ít”, ông Thành nói.
Bộ GD&ĐT vừa ban hành hướng dẫn thực hiện kế hoạch giáo dục của nhà trường, trong đó quy định hiệu trưởng xây dựng và ban hành thời khóa biểu thực hiện kế hoạch cho từng môn học bắt buộc, môn học tự chọn, chuyên đề học tập… đảm bảo tổng số tiết/năm học theo quy định. Chương trình mỗi môn học ở mỗi khối lớp được bố trí phù hợp trong cả năm học.
Ông Nguyễn Văn Thuần cho rằng, sau khi cho học sinh chọn môn thì đáp ứng sự lựa chọn của các em. Nhưng trên thực tế, điều kiện cơ sở vật chất, con người không đáp ứng được nên nhà trường sẽ trao đổi, điều chỉnh hướng tổ chức học tập trong điều kiện cho phép. Ông Thuận cho biết trường đã lấy ý kiến học sinh lớp 10, 11 để nắm rõ xu hướng lựa chọn của các em, nhưng chưa có kết quả. Bộ Giáo dục và Đào tạo tỉnh Hà Tĩnh đang từng bước đào tạo giáo viên để các trường tiếp cận chương trình GDPT mới.
Hiệu trưởng một trường THPT nhìn nhận phương án giáo dục phổ thông mới cho học sinh quyền lựa chọn môn học dân chủ, hợp thời, nhạy bén với chương trình phân hóa nghề nghiệp ở bậc học. Tuy nhiên, khi thực hiện nội dung này, phải xây dựng các quy chế, chính sách phù hợp đối với đội ngũ giảng viên, nhân viên và cơ sở vật chất để khi học sinh lựa chọn, nhà trường đáp ứng được nguyện vọng và tránh chuyện “định hướng phù hợp với điều kiện thực tiễn”.
Vị hiệu trưởng này cho rằng: “Nếu học sinh được quyền chọn môn học nhưng vì lý do nào đó nhà trường chưa tổ chức mà bắt các em chọn theo định hướng học thì sẽ sai quan điểm, mục tiêu đổi mới giáo dục”.
Những người biên soạn chương trình GDPT mới cho rằng, học sinh được chọn môn, nhưng nhà trường phải tư vấn cho hợp lý. Tuy nhiên, theo hiệu trưởng một trường THPT, nếu buộc học sinh phải lựa chọn theo sự chỉ đạo của mình thì các em sẽ có cái nhìn sai lệch về mục tiêu, mục tiêu đổi mới giáo dục.
Xem thêm:
Discussion about this post